Το να ζεις στην επαρχία έχει και τα καλά του… Υπάρχουν κάποιες αναμνήσεις, όπως η μυρωδιά του ψωμιού που ψήνεται στο ξυλόφουρνο της πλατείας του χωριού, που σε γεμίζουν συναισθήματα και σε γυρνάνε στα παιδικά σου χρόνια. Τότε που όλα ήταν λίγο πιο αγνά και παραδοσιακά… Όταν σκέφτομαι παραδοσιακό ψωμί, το μυαλό μου αμέσως πάει σε αυτό το τεράστιο σκουρόχρωμο καρβέλι με το άσπρο αλεύρι από πάνω, που το κρατούσαμε τυλιγμένο στην καρό πετσέτα και διατηρούνταν ακόμα και μια εβδομάδα! Σήμερα αποφάσισα να συνδέσω τις αναμνήσεις μου, την επιθυμία μου για χωριάτικο ψωμί και μια συνταγή από ένα τσαλακωμένο κιτρινιασμένο μισοσκισμένο κομμάτι χαρτιού, που βρήκα σε ένα ξεχασμένο κουτί στο παλιό σερβάν. Παραδοσιακό ψωμί έλεγε το χαρτί και ήταν μετρημένο σε ουγγιές. Για να εκπληρώσω την επιθυμία μου έπρεπε μαζί με 2-3 φίλους να ταξιδέψω 40Κm και να φτάσουμε σε ένα χωρίο στο βόρειο τμήμα του νησιού. Βολισσός το όνομα αυτού και ένα από τα ελάχιστα μέρη στην Ελλάδα που διατηρεί μέχρι σήμερα παραδοσιακό φούρνο με ξύλα. Με χαρά θα μοιραστώ μαζί σας αυτή την εμπειρία που ζήσαμε φτιάχνοντας χωριάτικο ψωμί στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο της Βολισσού.
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι του Δημήτρη Αντωνόγλου.
Υλικά:
1 κούπα χωριάτικο αλεύρι
1 κούπα σιταράλευρο
1 κούπα αλεύρι για όλες τις χρήσεις
2 φακελάκια ξηρή μαγία ή προζύμι και 1 φακελάκι μαγιά (εγώ κράτησα 1 κούπα ζύμη από τους λουκουμάδες πριν βάλω την μαστίχα και την διατήρησα στο ψυγείο για 5 μέρες)
1 κούπα περίπου χλιαρό νερό
2 κουταλιές της σούπας εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο
1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
Εκτέλεση:
Σε μια λεκάνη βάζουμε το αλεύρι. Στο κέντρο του ανοίγουμε μια τρύπα και βάζουμε όλα τα υπόλοιπα υλικά τα οποία τα ζυμώνουμε ρίχνοντας σιγά σιγά το νερό και φέρνοντας προς το κέντρο το αλεύρι. Όταν η ζύμη μας γίνει λεία την κάνουμε μια μπάλα και την αφήνουμε σε ζεστό μέρος να φουσκώσει. Όταν φουσκώσει την χωρίζουμε στα δυο, φτιάχνουμε δυο καρβελάκια, τα πασπαλίζουμε με αλεύρι και τα αφήνουμε να φουσκώσουν. Όταν φουσκώσουν τα ψήνουμε στους 180 βαθμούς σε κλασικό προθερμασμένο φούρνο για 35 λεπτά.
Λίγα λόγια για την Βολισσό:
Η Βολισσός είναι το μεγαλύτερο χωρίο της ΒΔ Χίου και βρίσκεται 42 χιλιόμετρα από το κέντρο της. Στην κορυφή του χωριού δεσπόζει ένα ερειπωμένο βυζαντινό κάστρο σχήματος τραπεζίου με 6 κυκλικούς πύργους που ονομάζεται κάστρο του Βελισσαρίου. Το χωρίο βρίσκεται κτισμένο στο σημείο όπου υπήρχε η αρχαία πόλη Βολίσκος όπου φημολογείται ότι έζησε ο Όμηρος γράφοντας ποιήματα και διδάσκοντας τα παιδιά του βασιλιά της Χίου.
Σήμερα είναι ένα αναπτυγμένο τουριστικά χωρίο με πέτρινα κτήρια, στενά σοκάκια, παραδοσιακά καφενεία και τον πόλο έλξης του χωριού, τον παραδοσιακό φούρνο της Βολισσού που ψήνει το ψωμί ακόμη και σήμερα σε φούρνο με ξύλα χωρίς ρεύμα.
Ο φούρνος της Βολισσού:
Οι παραδοσιακοί φούρνοι, αυτοί δηλαδή που ψήνουν ψωμί στα ξύλα, είναι λιγοστοί στην Ελλάδα. Εμείς είμαστε τυχεροί που διαθέτουμε έναν στο νησί και ακόμη πιο τυχεροί που είχαμε την ευκαιρία να φτιάξουμε το δικό μας χωριάτικο ψωμί στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο της Βολισσού. Ο ιδιοκτήτης Άρης Ζαφειρόπουλος μας φιλοξένησε με πολύ αγάπη. Αν και το επάγγελμα του φούρναρη είναι ιδιαίτερα κοπιαστικό, αφού πρέπει καθημερινά να ξυπνάει πριν ξημερώσει για να προετοιμάσει το φούρνο και να “πιάσει” το ζυμάρι, το μεράκι και η αγάπη του για αυτό που κάνει, τον αποζημιώνει καθημερινά. Η διαδικασία να ανάψει ο φούρνος είναι ιδιαίτερα δύσκολη, όπως μας λέει. Αρχικά ανάβουν τα ψιλά ξύλα ώστε να καούν γρήγορα και να σχηματίσουν κάρβουνα. Από πάνω βάζουν τα πιο χοντρά. Σημάδι ότι ο φούρνος είναι έτοιμος είναι το χρώμα στο θόλο του. Όταν γίνει από μαύρος άσπρος τότε είναι έτοιμος. Τα ψωμιά ψήνονται και το χωριό γεμίζει αρώματα. Όταν μυρίσει το φρέσκο ψωμί οι νοικοκυρές κοπιάζουν στον φούρνο να το προμηθευτούν ζεστό-ζεστό. Γυρνάνε στο σπίτι έχοντας στα χέρια έναν σιταρένιο θησαυρό!
Για αυτή την μοναδική εμπειρία θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Άρη Ζαφειρόπουλο για την φιλοξενία του, τον Δημήτρη Αντωνόγλου για τις φωτογραφίες, την Βάντα και τον Δημήτρη που ήταν δίπλα μας σε όλο αυτό. Εμπειρίες σαν αυτές μας κάνουν να συνειδητοποιούμε ότι δεν γίνονται όλα με το πάτημα ενός κουμπιού και ότι η διαδικασία παραγωγής είναι αυτό που μας δίνει την ικανοποίηση στο τελικό αποτέλεσμα. Μερικά πράγματα παραμένουν αγνά, όπως αυτό το ψωμί. Χωρίς φουσκωτικά, βελτιωτικά γεύσης, συντηρητικά αλλά μόνο με γνήσια αλεύρια και προζύμι. Και κλείνοντας, να πω ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόλαυση από μια φέτα χωριάτικο ζεστό ψωμί με αγελαδινό βούτυρο και θυμαρίσιο μέλι. Εμείς είχαμε την χαρά να το απολαύσουμε στην αυλή του φούρνου με καφέ ελληνικό στη χόβολη αγναντεύοντας το Αιγαίο.
Για όσους θα θέλατε να επισκεφθείτε τον φούρνο λειτουργεί καθημερινά από νωρίς το πρωί φουρνίζοντας ολόφρεσκα καρβελάκια χωριάτικου ψωμιού και παραδοσιακά παξιμάδια.
@PanDora
3 Απαντήσεις
I will be visiting in August for sure … I can’t wait ….